Dlaczego właściciel sklepu nagrywa nas na kamerze przemysłowej, skoro przy wejściu do galerii handlowej nikt nie pyta nas o wyrażenia zgody na przetwarzanie danych?
Publikacja Rozporządzenia o ochronie danych osobowych, zwanego w skrócie RODO odbiła się w 2016 r. znaczącym echem w mediach całej Unii Europejskiej. Akt ten miał zrewolucjonizować podejście do danych osobowych i wprowadzić szereg restrykcji, umożliwiających każdemu sprawowanie kontroli nad informacjami na jego własny temat. Od tego czasu, również za sprawą afery Cambridge Analytica, która doskonale wykorzystała dane amerykańskich obywateli w ramach consultingu politycznego dla sztabu Donalda Trumpa, znacząco wzrosła świadomość społeczna na temat ochrony i sprawowania kontroli nad informacjami, dotyczącymi obywateli.
Obecnie nikogo już nie dziwi, że każdy z nas ma szereg uprawnień związanych ze swoimi danymi, a inne podmioty potrzebują zgody na posłużenie się takimi informacjami. Przyzwyczailiśmy się już do akceptowania okienek zgody na przetwarzanie danych osobowych na każdej stronie internetowej, z której korzystamy. Czy jednak jest to jedyny sposób w jaki może nastąpić wykorzystanie naszych danych osobowych?
W RODO wyraźnie wskazano, iż przetwarzanie danych jest możliwe nie tylko za sprawą świadomego wyrażenia zgody przez jednostkę. Warto zatem przyjrzeć się innym możliwościom, by mieć świadomość, kiedy jeszcze informacje o nas samych mogą być wykorzystane.
1. przetwarzanie jest niezbędne do wykonania umowy lub do podjęcia działań prowadzących do jej zawarcia na podstawie żądania osoby zainteresowanej:
W przypadku zakupu produktu na stronie internetowej, konieczne jest, aby w celu dokonania wysyłki przedmiotu sprzedawca przetworzył nasze dane osobowe w zakresie adresu zamieszkania. Ponadto może być zmuszony do dokonania przetworzenia danych naszego rachunku bankowego w celu zaksięgowania płatności. Jednakże wykorzystanie informacji o naszych preferencjach zakupowych np. w celach marketingowych lub stworzenia profilu klienta nie jest już niezbędne z punktu widzenia wykonania tej konkretnej umowy sprzedaży. Wobec tego, nawet w przypadku poinformowania klienta o chęci dokonania takiego przetworzenia, sprzedawca musi znaleźć inną podstawę prawną. Podstawą taką może być np. świadome wyrażenie zgody na takie przetwarzanie.
2. przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze:
W przypadku zwrócenia się policji do właściciela samochodu, np. leasingodawcy o ujawnienie danych kierowcy, który prowadził pojazd w momencie uchwycenia go na zdjęciu z fotoradaru, podmiot ten ma obowiązek informacje takie przekazać. Wynika to wprost z przepisów Prawa o ruchu drogowym, dzięki czemu wspomniany właściciel jest uprawniony do przetworzenia stosownych danych osobowych na potrzeby wypełnienia tego obowiązku prawnego.
3. przetwarzanie jest niezbędne do ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą, lub kogoś innego:
Podstawa ta będzie miała zastosowanie w przypadku poszukiwania osób zaginionych lub konieczności udzielenia pomocy osobom zagrożonym w skutek wystąpienia katastrofy naturalnej.
4. przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy:
Na tej podstawie zostaną przetworzone nasze dane osobowe w przypadku złożenia podpisu popierającego projekt procedowany w ramach budżetu obywatelskiego. Przepis ten należy jednak traktować jako uzupełniający względem wyżej wskazanych podstaw.
5. przetwarzanie jest niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów administratora lub innej osoby (z wyjątkiem sytuacji, w których nadrzędny charakter mają interesy lub podstawowe prawa tej osoby, w szczególności gdy jest ona dzieckiem):
Jako przykład przetwarzania danych na powyższej podstawie wskazać należy działania marketingowe lub dochodzenie roszczeń przez administratora danych. Jednym z ciekawszych zastosowań jest jednak zamontowanie monitoringu w przypadku konieczności zapewnienia bezpieczeństwa pracownikom, czy zabezpieczenia mienia. Kamery bezpieczeństwa powinny jednak nagrywać wyłącznie obraz, bez możliwości rejestrowania dźwięku. Zbieranie takich danych uznaje się bowiem za zbędne z punktu widzenia ww. celów.
Z powyższego wynika, że nie tylko zgoda pozwala innym podmiotom przetwarzać nasze dane. Warto mieć to na uwadze przy prowadzeniu własnego start up’u, aby właściwie zabezpieczyć swoje interesy. Tak jak sklep nie pyta nas przed wejściem o zgodę na przetwarzanie naszych danych, tak inne podmioty również mogą posiadać inną niż zgoda podstawę przetwarzania.
